1. Phong tục

Phong tục là những thói quen sinh hoạt trong đời sống được cộng đồng thừa nhận và truyền từ đời này qua đời khác, là nét đặc trưng riêng của mỗi cộng đồng, dân tộc.

2. Tập quán

Xét về mặt dân tộc và văn hoá – xã hội, tập quán được hiểu dựa trên những nét cơ bản là những phương thức ứng xử giữa người với người đã được định hình và được xem như một dấu ấn, một điểm nhấn tạo thành nền nếp, trật tự trong lối sống của cá nhân trong quan hệ nhiều mặt tại cộng đồng dân cư nhất định.

3. Luật tục
 Luật tục là tập tục, phong tục tập quán hình thành tự phát trong cộng đồng và được mọi người chấp nhận, tuân theo trong quan hệ xã hội. Đây là những nguyên tắc ứng xử không thành văn, hình thành qua thời gian, trở thành truyền thống và được truyền từ đời này sang đời khác. Luật tục là hình thức đặc thù của tri thức dân gian, điều chỉnh các quan hệ xã hội, tạo sự thống nhất và gắn kết cộng đồng.

4. Pháp luật

Pháp luật là một hệ thống các quy tắc xử sự do Nhà nước đặt ra (hoặc thừa nhận) có tính quy phạm phổ biến, tính xác định chặt chẽ về mặt hình thức và tính bắt buộc chung thể hiện ý chí của giai cấp nắm quyền lực nhà nước và được Nhà nước đảo bảo thực hiện nhằm điều chỉnh các quan hệ xã hội.

5.Mối tương quan giữa phong tục,luật tục và pháp luật

Phong tục là những thói quen, tập quán tốt đẹp hình thành lâu dài, phản ánh bản sắc văn hóa của cộng đồng. Một số phong tục, khi được cộng đồng thừa nhận và tuân thủ nghiêm ngặt trong các mối quan hệ xã hội, sẽ phát triển thành luật tục.

Luật tục vừa bắt nguồn từ phong tục, vừa vượt ra khỏi khuôn khổ của nó — trở thành chuẩn mực xã hội có tính ràng buộc, điều chỉnh hành vi và duy trì trật tự cộng đồng. Tuy nhiên, không phải phong tục nào cũng trở thành luật tục; chỉ những phong tục liên quan trực tiếp đến quan hệ xã hội quan trọng mới được xem là luật tục.

Trong khi phong tục linh hoạt và mang tính văn hóa, thì luật tục thể hiện rõ hơn tính quy phạm, gắn với kỉ cương và truyền thống. Pháp luật của Nhà nước lại kế thừa và phát triển nhiều giá trị tích cực từ luật tục, nhằm bảo đảm trật tự xã hội và phù hợp với sự phát triển của thời đại.

Như vậy, phong tục – luật tục – pháp luật có mối quan hệ mật thiết, hỗ trợ lẫn nhau: phong tục là nền tảng, luật tục là sự phát triển, và pháp luật là hình thức hoàn thiện, hiện đại hóa những giá trị truyền thống đó.

6.Phong tục,luật tục,pháp luật của TP.Hồ Chí Minh

Thành phố Hồ Chí Minh là nơi hội tụ nhiều tộc người như Kinh, Hoa, Chăm, Khơ-me…, vì vậy phong tục, tập quán và luật tục ở đây rất đa dạng, phản ánh sự giao thoa văn hóa đặc sắc.

a)Phong tục:
 Phong tục là một phần của văn hóa, gắn với vòng đời con người (sinh đẻ, trưởng thành, cưới hỏi, mừng thọ...) và chu kỳ lao động, sản xuất. Một số phong tục thay đổi theo thời gian, những phong tục tốt đẹp được gìn giữ và phát huy.

Hôn nhân: Người Việt và người Hoa có lễ cưới gồm ba lễ chính: chạm ngõ, hỏi, cưới. Người Chăm Islam có bốn lễ: dạm hỏi, hỏi, tặng quà, cưới; người Khơ-me có ba lễ tương tự. Hiện nay, các dân tộc vẫn giữ nghi lễ truyền thống nhưng đã loại bỏ nhiều tập tục lạc hậu, chấp nhận hôn nhân khác tộc và khác tôn giáo.

Ví dụ: Tục ăn trầu thể hiện nét văn hóa giao tiếp, biểu tượng của tình yêu thủy chung và lòng thành kính tổ tiên. Dù không còn phổ biến, trầu cau vẫn xuất hiện trong các dịp lễ trọng.

b) Luật tục:
 Luật tục chủ yếu tồn tại trong xã hội nông nghiệp xưa, nhưng trong bối cảnh đô thị hiện nay, chúng được luật pháp hóa hoặc chuyển hóa thành quy ước cộng đồng. Luật tục vẫn có vai trò bổ trợ, giúp điều chỉnh quan hệ xã hội, củng cố đoàn kết dân tộc và duy trì truyền thống văn hóa tốt đẹp.

c) Pháp luật:
 Nhà nước hiện nay kết hợp giữa luật tục và pháp luật thông qua các chương trình như “Quy chế dân chủ ở cơ sở” hay “Quy ước nông thôn mới”. Việc phổ cập kiến thức pháp luật giúp khai thác giá trị tích cực của luật tục, đồng thời loại bỏ những yếu tố lạc hậu, góp phần xây dựng đời sống văn hóa hiện đại, văn minh.

7.Phổ biến nét đẹp của phong tục,luật tục trong đời sống hiện nay

Thành phố Hồ Chí Minh vẫn lưu giữ nhiều nét đẹp phong tục, luật tục như: cách ứng xử, quy ước đạo đức trong gia đình – xã hội, nghi lễ cưới hỏi, tang ma, tín ngưỡng tôn giáo… Tuy nhiên, một số tập tục lỗi thời, mê tín, lạc hậu cần được loại bỏ để phù hợp với đời sống hiện đại.

Phong tục và luật tục là di sản văn hóa quý báu, chứa đựng tri thức dân gian trong quản lý cộng đồng, điều hòa các quan hệ xã hội, gắn kết con người, bảo tồn thuần phong mỹ tục. Cần nhận thức đúng vai trò, phát huy giá trị tích cực và cải biến, thay thế những hủ tục bằng tục lệ tiến bộ.

Mỗi công dân có trách nhiệm lan tỏa giá trị tốt đẹp bằng cách:

-Tuyên truyền, giáo dục nếp sống văn minh, xử phạt hành vi trái quy định.

-Nâng cao ý thức cá nhân, sống lịch sự, phù hợp với truyền thống dân tộc.

-Loại bỏ tập tục lạc hậu; phát huy phong tục tốt đẹp trong cưới hỏi, tang lễ, khuyến học, tín ngưỡng.

-Bảo tồn, trùng tu, tôn tạo di sản văn hóa, di tích lịch sử, làng nghề, lễ hội truyền thống.

-Kết hợp hài hòa pháp luật Nhà nước với phong tục, luật tục trong quản lý xã hội.

-Đưa nét đẹp phong tục, luật tục vào trường học thông qua thi kể chuyện, sáng tác, sân khấu hóa…

Ngày nay, phong tục và luật tục vẫn đóng vai trò tích cực trong việc điều hòa xã hội, củng cố tinh thần cộng đồng, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực của cơ chế thị trường và bảo vệ bản sắc dân tộc trước sự xâm nhập văn hóa ngoại lai.

8.Giáo dục phá luật ở TP.Hồ Chí Minh

a)Khái niệm:
 Giáo dục pháp luật là hoạt động có định hướng nhằm hình thành tri thức, tình cảm, hành vi đúng đắn để công dân tự giác tuân thủ và chấp hành pháp luật.

b) Thực trạng:
 Nhận thức và ý thức pháp luật của người dân ngày càng nâng cao, các hoạt động tuyên truyền – phổ biến pháp luật được chú trọng hơn. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm pháp luật, nhất là trong giới thanh thiếu niên, vẫn phức tạp (tỷ lệ sử dụng và vi phạm liên quan đến ma túy còn cao). Vì vậy, cần đẩy mạnh giáo dục pháp luật toàn dân để phòng ngừa vi phạm.

c) Mục đích:

-Nâng cao hiểu biết, hình thành tri thức pháp luật cơ bản.

-Bồi dưỡng lòng tin, thái độ tôn trọng và ý thức trách nhiệm với pháp luật.

-Rèn luyện thói quen xử sự đúng pháp luật, hình thành hành vi tích cực.

-Góp phần giữ gìn an ninh, trật tự, ổn định chính trị – xã hội.

d) Hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật:

-Họp báo, thông cáo, tư vấn và cung cấp tài liệu pháp luật.

-Tuyên truyền qua báo chí, truyền hình, Internet, pa-nô, áp-phích, công báo, bảng tin.

-Tổ chức thi tìm hiểu pháp luật, hòa giải cơ sở, trợ giúp pháp lý.

-Phổ biến thông qua hoạt động xét xử, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại – tố cáo.

-Lồng ghép trong các hoạt động văn hóa, đoàn thể, câu lạc bộ, “tủ sách pháp luật”.

-Đưa nội dung giáo dục pháp luật vào các cấp học trong hệ thống giáo dục quốc dân.

-Áp dụng linh hoạt nhiều phương thức phù hợp từng đối tượng để đạt hiệu quả cao nhất.

9.Cảnh quan Thành phố Hồ Chí Minh
 Thành phố Hồ Chí Minh là đô thị hiện đại, năng động, mang diện mạo đổi mới sau hơn 48 năm thống nhất đất nước. Thành phố vừa lưu giữ các công trình kiến trúc cổ kính như Nhà thờ Đức Bà, Bưu điện Trung tâm, Chợ Bến Thành, Dinh Độc Lập, Nhà hát Thành phố, vừa phát triển nhiều tòa nhà cao tầng, đại lộ, cầu vượt hiện đại thể hiện sức sống của một đô thị trẻ.

Cảnh quan tự nhiên của thành phố còn được tạo nên bởi hệ thống sông ngòi, kênh rạch phong phú – đặc biệt là sông Sài Gòn, vừa góp phần điều hòa khí hậu, vừa là tuyến giao thông, thương mại và du lịch quan trọng.

Người dân Sài Gòn năng động nhưng vẫn giữ nét văn hóa truyền thống qua những hoạt động dân gian như thả diều, hay ẩm thực đường phố đặc trưng – từ cơm tấm, phở, bánh mì, trà đá đến bánh tráng trộn, xoài lắc, tạo nên bản sắc riêng cho đô thị này.
 Ban đêm, Sài Gòn trở nên lung linh, náo nhiệt với ánh đèn rực rỡ, xứng danh “Thành phố không ngủ”. Du khách có thể dạo phố đi bộ Nguyễn Huệ, tham quan Dinh Thống Nhất, Nhà thờ Đức Bà, hay ngắm nhìn Bến Bình Đông phản chiếu ánh đèn trên mặt nước.Một trải nghiệm thú vị là đi Water Bus trên sông Sài Gòn – ngắm nhìn thành phố từ góc nhìn yên bình, qua Landmark 81, cầu Sài Gòn, cầu Thủ Thiêm, cảm nhận sự phát triển mạnh mẽ của đô thị.Các cây cầu nổi tiếng như cầu Ánh Sao, cầu Phú Mỹ, cầu Mống, cầu Thủ Thiêm vừa có giá trị giao thông, vừa là biểu tượng cảnh quan hiện đại, là nơi ngắm cảnh và thư giãn của người dân.Tất cả tạo nên một Thành phố Hồ Chí Minh vừa cổ kính, vừa hiện đại, vừa náo nhiệt nhưng cũng đầy chất thơ – nơi con người và cảnh quan hòa quyện, khẳng định vị thế trung tâm kinh tế – văn hóa hàng đầu của Việt Nam.