Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu lần thứ VII, nhiệm kì 2020 – 2025 đã khẳng định kinh tế của địa phương tập trung phát triển trên 4 lĩnh vực chính: công nghiệp, cảng biển, du lịch và nông nghiệp công nghệ cao.
1.Công nghiệp
a.Vai trò
Công nghiệp là ngành then chốt tạo ra động lực thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế của địa phương, đưa Bà Rịa – Vũng Tàu trở thành tỉnh kiểu mẫu về phát triển công nghiệp gắn với bảo vệ môi trường.
Công nghiệp là ngành kinh tế mũi nhọn, tạo được nhiều sản phẩm mới giá trị cao, qua đó góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội địa phương.
Công nghiệp tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đóng góp quan trọng về sản lượng công nghiệp trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.
b.Đặc điểm
Công nghiệp là ngành thế mạnh, được ưu tiên đầu tư tại Bà Rịa – Vũng Tàu, định hướng phát triển theo hướng chất lượng cao, chiều sâu, có chọn lọc và công nghiệp hỗ trợ.
· Đầu tư & Công nghệ: Tỉnh thu hút các dự án đa dạng, vốn cao, công nghệ tiên tiến, nhằm xây dựng nền công nghiệp hiện đại, sử dụng ít lao động và hạn chế ô nhiễm. Các khu công nghiệp đã được hình thành và hoàn thiện hạ tầng.
· Ngành chủ lực: Các ngành sản xuất sản phẩm đầu vào (như thép, nhựa, hóa dầu, cơ khí) được chọn làm ngành công nghiệp chủ lực.
· Thành tựu nổi bật:
o Phát triển mạnh hoạt động chế tạo, đóng mới giàn khoan dầu khí, đưa Việt Nam vào nhóm các nước hàng đầu châu Á và thế giới trong lĩnh vực này.
o Các dự án chế biến thực phẩm và thức ăn chăn nuôi tạo tác động tích cực cho nông nghiệp địa phương.
· Bà Rịa – Vũng Tàu là một trong những trung tâm năng lượng và công nghiệp nặng quan trọng của cả nước.
Cơ cấu ngành công nghiệp của tỉnh chuyển dịch theo đúng định hướng giảm tỉ trọng ngành khai khoáng, tăng dần tỉ trọng ngành sản xuất, chế biến, chế tạo. Điều này giúp tỉnh thu hút được nhiều thành phần kinh tế tham gia vào các hoạt động sản xuất của ngành công nghiệp, đặc biệt là thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.
2.Cảng biển
a.Vai trò
Cảng biển là đầu mối quan trọng trong lưu thông hàng hoá, đóng vai trò hết sức quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế cũng như hội nhập kinh tế quốc tế của nước ta nói chung, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu nói riêng.
· Tác động kinh tế: Cảng biển hỗ trợ phát triển các khu công nghiệp, thu hút vốn đầu tư (đặc biệt là vốn nước ngoài), phát triển dịch vụ hàng hải, tạo việc làm, và nâng cao đời sống nhân dân.
· Vị thế quốc tế: Cảng Bà Rịa – Vũng Tàu là cửa ngõ trung chuyển quốc tế, đảm nhận 43 – 45% lượng hàng cả nước.
o Vị trí gần kề tuyến hàng hải quốc tế Á – Âu, Á – Mỹ.
o Luồng Vũng Tàu – Thị Vải có độ sâu ổn định, tiếp nhận được tàu container lớn đến 214.000 DTW, hiện đang khai thác 33 tuyến vận tải container quốc tế.
b.Đặc điểm
Cảng biển Bà Rịa – Vũng Tàu được xếp loại là cảng biển đặc biệt và là hệ thống cảng cửa ngõ, trung chuyển quốc tế lớn nhất Việt Nam.
· Cấu thành: Hệ thống cảng đa dạng, bao gồm các khu bến quan trọng như Cái Mép, Thị Vải, Sao Mai – Bến Đình, Bến cảng khách quốc tế Vũng Tàu, Long Sơn, sông Dinh, Côn Đảo, cùng các khu neo đậu, và các cảng dầu khí ngoài khơi.
· Vai trò Vùng: Cảng Vũng Tàu là cửa khẩu hàng hải quan trọng, phục vụ tàu thuyền đến và đi từ các tỉnh/thành phố lân cận (TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương, v.v.) và quá cảnh đi Campuchia.
· Mật độ giao thông: Vịnh Gành Rái có mật độ giao thông lớn nhất và phức tạp nhất Việt Nam, với trên 30.000 lượt tàu biển và 70.000 lượt tàu cao tốc/phương tiện nội địa qua lại hằng năm, đa dạng về chủng loại (tàu container, công vụ, cánh ngầm, giàn khoan, v.v.).
· Sản lượng: Sản lượng hàng hóa và tàu thuyền qua cảng luôn tăng trưởng. Năm 2021 và 2022, tổng sản lượng hàng hóa đạt trên 110 triệu tấn/năm (hơn 8 triệu TEUs container), với trên 90.000 lượt tàu thuyền/năm. Dự kiến giai đoạn 2023–2025, sản lượng tăng trưởng trung bình 5–7% mỗi năm.
3.Du lịch
a.Vai trò
Bà Rịa – Vũng Tàu có nguồn tài nguyên du lịch tự nhiên, nhân văn đa dạng đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội, mở rộng giao lưu quốc tế và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân:
· Hiệu quả Kinh tế: Du lịch tạo nguồn thu lớn cho ngân sách địa phương, thu hút 15 – 16 triệu lượt khách/năm (trên 3 triệu lượt khách lưu trú) và mang lại doanh thu bình quân trên 5.000 tỉ đồng/năm. Ngành này cũng tạo nguồn thu ngoại tệ, giải quyết việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân.
· Tác động Xã hội và Văn hóa: Du lịch thúc đẩy phát triển các ngành nghề liên quan, đổi mới lễ hội và khôi phục làng nghề truyền thống. Ngành này cũng góp phần quảng bá hình ảnh tỉnh với các sản phẩm du lịch kết hợp truyền thống và hiện đại, đồng thời chú trọng bảo vệ, bảo tồn cảnh quan và môi trường tự nhiên.
· Sự phát triển lớn mạnh của các hoạt động du lịch đã khẳng định vai trò, vị trí của ngành du lịch là ngành kinh tế tổng hợp, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế đúng định hướng, thúc đẩy ngành nghề phát triển, tạo nhiều việc làm cho người dân trên địa bàn tỉnh.
b.Đặc điểm
Quá trình sản xuất và tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ du lịch thường được tiến hành đồng thời. Vì vậy, đi đôi với phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ khách du lịch, chất lượng các dịch vụ và môi trường du lịch trên địa bàn tỉnh cũng được nâng cao. Tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu thực hiện nhiều giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, chú trọng thu hút, phát triển các sản phẩm du lịch mới, chất lượng cao. Ưu tiên phát triển sản phẩm du lịch đẳng cấp quốc tế, phát triển các loại hình du lịch liên quan đến suối khoáng nóng tại xã Bình Châu (huyện Xuyên Mộc), phát triển các dịch vụ vui chơi giải trí như sân golf, casino, vui chơi có thưởng.
4.Nông nghiệp công nghệ cao
a.Vai trò
Phát triển nông nghiệp công nghệ cao có vai trò quan trọng trong việc tăng năng suất, chất lượng và thu nhập trên đơn vị sản xuất đất nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới và bảo vệ môi trường ở tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.
Sản xuất ra các mặt hàng có giá trị xuất khẩu, tăng ngoại tệ cho tỉnh, tạo việc làm và nâng cao đời sống của người dân; qua đó nâng cao nhu cầu tiêu dùng toàn tỉnh, thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội địa phương.
Góp phần khai thác các điều kiện sẵn có về tự nhiên, kinh tế và xã hội ở Bà Rịa – Vũng Tàu nhằm phát triển các ngành chăn nuôi, trồng trọt và thuỷ sản theo hướng nâng cao hiệu quả sản xuất cùng giá trị tăng thêm cho sản phẩm, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng hiện đại và xuất khẩu.
b.Đặc điểm
Nông nghiệp công nghệ cao cần được sản xuất tập trung, quy mô lớn:
Quyết định 712/QĐ-UBND, ngày 14/3/2018 xây dựng 7 vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao với tổng diện tích 8.665 ha, thu hút nhiều doanh nghiệp đầu tư.
· Trồng trọt:
o Rau, Hoa, Cây cảnh: Tập trung tại thị xã Phú Mỹ và huyện Đất Đỏ.
o Hồ tiêu: Tập trung tại huyện Châu Đức và Xuyên Mộc.
· Cây ăn quả đặc sản (nhãn xuồng, mãng cầu, bưởi da xanh, thanh long, v.v.): Trồng chủ yếu tại các huyện Châu Đức, Xuyên Mộc, Đất Đỏ và thị xã Phú Mỹ.
Các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, thuỷ sản có sẵn điều kiện tự nhiên, thích ứng với công nghệ cao sẽ được tập trung đầu tư:
-Trong lĩnh vực trồng trọt: Tính đến cuối năm 2021, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có 344 cơ sở trồng trọt ứng dụng công nghệ cao với tổng diện tích 3.846 ha.
Các công nghệ chính được áp dụng bao gồm:
· Hạ tầng: Nhà màng, nhà lưới.
· Tưới tiêu & Dinh dưỡng: Hệ thống tưới tiên tiến tiết kiệm nước kết hợp điều tiết dinh dưỡng tự động (fertigation).
· Phương pháp trồng: Công nghệ thủy canh.
· Giám sát & Năng lượng: Theo dõi điều chỉnh nhiệt độ, độ ẩm bằng cảm biến và sử dụng điện năng lượng mặt trời.
- Trong lĩnh vực chăn nuôi: Năm 2021 có 80 trang trại chăn nuôi lợn, gia cầm đầu tư ứng dụng công nghệ cao với quy mô đàn vật nuôi được ứng dụng công nghệ cao chiếm tỉ lệ khá cao so với tổng đàn vật nuôi toàn tỉnh. Các công nghệ áp dụng như: thiết kế hệ thống chuồng lạnh, sử dụng chế phẩm sinh học, ứng dụng đệm lót sinh học trong chăn nuôi, sử dụng giống bố mẹ nhập ngoại,...
-Trong lĩnh vực nuôi trồng thủy sản: Năm 2021 có 15 cơ sở nuôi thuỷ sản thương phẩm và sản xuất giống thuỷ sản ứng dụng công nghệ cao với tổng diện tích khoảng 400 ha. Công nghệ áp dụng trong sản xuất gồm: công nghệ nuôi tôm sinh học siêu thâm canh, tuần hoàn nước, sử dụng hệ thống máy lọc nước hiện đại, ứng dụng kĩ thuật kiểm soát, quản lí nuôi của Israel, quy trình 3 sạch, công nghệ nuôi tôm siêu thâm canh với mật độ 250 – 500 con/m2, 3 – 5 vụ/năm.