Ô nhiễm môi trường ở Thành phố Hồ Chí Minh đang trở thành vấn đề đáng báo động hiện nay, đáng chú ý là tình hình ô nhiễm nguồn nước và ô nhiễm không khí.

  1.Ô nhiễm nguồn nước ở thành phố Hồ Chí Minh

Mật độ kênh rạch tại khu vực các quận nội thành hiện đang ở mức rất thấp, làm giảm khả năng thoát nước của thành phố. Tình trạng này càng nghiêm trọng hơn do việc nạo vét ở một số kênh quá sâu đã vô tình làm thu hẹp bề rộng mặt cắt đến 50%. Bên cạnh đó, các kênh rạch nội thành đang chịu áp lực ô nhiễm nặng nề: theo thống kê, có đến 60 – 70% chiều dài các tuyến kênh bị ô nhiễm nghiêm trọng, chủ yếu là do chất hữu cơ và vi khuẩn cô-li-phôm (coliform).

(Nguồn: SGK giáo dục địa phương lớp 10, thành phố Hồ Chí Minh)

Đặc biệt, rạch Phan Văn Hân (quận Bình Thạnh) là một trong những con rạch đã ngập đầy rác. Nước tại rạch Phan Văn Hân đen và có mùi hôi nồng nặc, ruồi nhặng nhiều vô kể. Nguyên nhân chủ yếu là do sự thiếu ý thức của người dân ở hai bên rạch, bao gồm cả những hộ lấn chiếm rạch để xây nhà tạm bợ hoặc lấn chiếm để buôn bán.

 Theo thống kê, các nguồn thải công nghiệp trên địa bàn Thành phố được thực hiện trên 24 quận/ huyện với 826 nguồn thải, chỉ có khoảng 60% nguồn thải có hệ thống xử lí nước thải, các nguồn thải còn lại chỉ xử lí qua sơ bộ (bể tự hoại) trước khi xả thải ra môi trường. Các chất thải công nghiệp làm cho nhiều con sông, kênh rạch tại Thành phố bị ô nhiễm, sức khỏe người dân khu vực lân cận bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

  2.Ô nhiễm không khí ở thành phố Hồ Chí Minh

Ô nhiễm môi trường không khí trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh chủ yếu do hoạt động giao thông, chiếm 70 – 80%. Các hệ thống đường bộ tại Thành phố như ngã tư Huỳnh Tấn Phát giao với đại lộ Nguyễn Văn Linh, ngã tư Hàng Xanh, Phú Lâm, An Sương, ... dung lượng xe di chuyển khá đông gây ra ô nhiễm không khí.Cùng với quá trình đô thị hoá, các công trình xây dựng ngày càng tăng, hoạt động sửa chữa, làm mới cơ sở hạ tầng, đường sá, cầu cống,… ngày càng tăng nhưng không đảm bảo xử lý chất thải trực tiếp ra môi trường.

Chất lượng không khí ở Thành phố Hồ Chí Minh được cải thiện với nồng độ PM2.5 giảm từ 22 μg/m3 năm 2020 còn 19,4 μg/m3 năm 2021 (theo báo cáo của IQAir), nhưng vẫn cao gấp gần 4 lần so với khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) (5 μg/m3).

  3.Các loại ô nhiễm khác ở thành phố Hồ Chí Minh

Bên cạnh ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, tại Thành phố Hồ Chí Minh còn phải đối mặt với nhiều ô nhiễm khác như ô nhiễm ánh sáng, ô nhiễm tiếng ồn, ô nhiễm môi trường đất, ô nhiễm nhiệt, ô nhiễm tầm nhìn,...

Ô nhiễm tiếng ồn chủ yếu là do hoạt động giao thông ở những nơi có số lượng xe di chuyển đông như ngã tư Hàng Xanh, An Sương,... Ngoài ra, vào buổi tối tiếng ồn của các cửa hàng, loa di động thường tập trung ở khu đông dân cư như chợ Hạnh Thông Tây, Bùi Văn Ba,… vượt quá mức cho phép.

Quá trình đô thị hóa mạnh mẽ tại Thành phố Hồ Chí Minh, với sự xuất hiện ngày càng nhiều đường bê tông, chung cư và nhà cao tầng, đã dẫn đến sự gia tăng của ô nhiễm nhiệt. Sức nóng tỏa ra từ các công trình và con đường này làm tăng nhiệt độ môi trường. Đặc biệt, khi trời mưa, nước nóng chảy từ mặt đường nhựa xuống đất sẽ làm tăng nhiệt độ của cả nước, đất và không khí. Hơn nữa, sự phát triển của các công trình cao tầng cùng với các yếu tố như sương mù dày đặc và bụi mịn đang gây ra tình trạng cản trở tầm nhìn nghiêm trọng, không chỉ tạo cảm giác khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy hiểm đối với người tham gia giao thông.

Ô nhiễm đất do chất thải công nghiệp, nhất là việc sử dụng phân bón hoá học, thuốc bảo vệ thực vật; do khai thác nước ngầm thiếu quy hoạch, không kiểm soát, gây ô nhiễm nguồn nước ngầm, xâm nhập mặn, lún sụt đất; do khai thác đất, cát trái phép, gây sạt lở đất và ảnh hưởng lớn đến dòng chảy. Ngoài ra, ô nhiễm đất còn do bụi và khí thải sinh ra từ quá trình đốt nhiên liệu trong công nghiệp.